Een One Minute Symphony voor het jarige Residentie Orkest
Door compositiestudente Virág Anna Virág
Op het concert van 22 november 2024 vierde het Residentie Orkest zijn 120-jarig jubileum. Speciaal hiervoor schreef de jonge compositiestudente Virág Anna Virág een One Minute Symphony met als titel Birds aren’t real. Waar haalde zij haar inspiratie vandaan en wat betekent die titel?
Een One Minute Symphony passend in het programma waarin tegelijkertijd de 120ste verjaardag van het Residentie Orkest wordt gevierd. Dat was de opdracht die compositiestudente Virág Anna Virág meekreeg. “De vraag zette me aan het denken over hoe anders muziek vandaag de dag is vergeleken met 120 jaar geleden. Hoe anders componeerden bijvoorbeeld Debussy, Schönberg of Bartók? Vandaag de dag, in het tijdperk van kunstmatige intelligentie, in een wereld die op zijn kop staat, is het heel anders om muziek te schrijven. Het is fantastisch dat er, ondanks al deze veranderingen, instellingen als dit orkest bestaan die zich weliswaar hebben aangepast aan de tijdgeest, maar toch min of meer in dezelfde vorm zijn blijven bestaan.”
Inspiratie
“Mijn inspiratie kwam van een ‘stil’ interview met fluitiste Eline van Esch. Tijdens een wandeling in het Westduinpark spraken we over wat we allemaal in de natuur zagen. Toen we de juiste plek hadden gevonden, een hoger punt vanwaar we het hele gebied konden overzien, zaten we een tijdje in stilte en keken naar het uitzicht. Het was een fantastisch gezicht om de kleine trillingen van de natuur te zien die een constant golvend landschap creëerden. Een grappig moment was dat we allebei dezelfde vreemde vogel opmerkten, die met veel enthousiasme dicht bij ons vloog, op één plek met zijn vleugels sloeg, poepte en toen wegvloog. Het was een uiterst komisch fenomeen en deze scène deed me denken aan een samenzweringstheorie genaamd "birds aren’t real", die Peter McIndoe ooit als grap bedacht. Hierin beweerde hij dat de Amerikaanse overheid tussen 1959 en 1971 alle vogels had vervangen door bewakingsdrones. De beweging suggereert op humoristische wijze dat vogels op elektriciteitskabels zitten om op te laden en ontlasting op auto's gebruiken als een methode om burgers te volgen. Het deed me ook denken aan hoe vaak ik voor mijn computer zit, verzonken in iets dat totaal irrelevant is, me niet bewust wat er allemaal gebeurt, in plaats van verbinding te maken met de wereld om me heen. Sindsdien ben ik trouwens veel meer uit mijn comfortzone gestapt en heb ik geprobeerd aanwezig te zijn in het moment.”
"Mijn inspiratie kwam van een ‘stil’ interview met fluitiste Eline van Esch"
- Virág Anna Virág
Kwetsbaar
“Ik stel mezelf meestal aan het begin van elke opdracht en elk project een deadline. Tot die tijd zit het idee natuurlijk in mijn hoofd, maar ik werk er niet actief aan. Nadat ik de eerste noot opschrijf, gaat het gelukkig vrij vloeiend. Dit betekent natuurlijk niet dat ik in de tussentijd geen twijfels had. Meestal heb ik een wat lastige relatie met mijn composities. Het is heel moeilijk om van buitenaf naar het stuk te kijken, omdat ik me extreem kwetsbaar voel voor zowel het publiek als de musici als ik een stuk presenteer. Dat is natuurlijk een deel van de schoonheid ervan, maar het is moeilijk om met een helder hoofd te denken. Daarom ben ik mijn docenten Peter Adriaansz en Mayke Nas zo dankbaar voor hun advies bij. Naast hen moet ik ook Jan van de Putte en Márton Menyhért noemen, die belangrijke inzichten hebben bijgedragen aan het schrijven van deze One Minute Symphony.”
Mestkever
“De titel komt van de eerdergenoemde samenzweringstheorie. Trouwens, ik realiseer me nu pas hoeveel van mijn stukken een dier in de titel hebben! Ik heb Therapy of a Bipolar Bear, Ermine for a baroque orchestra en nu dus Birds aren't real. De volgende moet iets met miereneter of mestkever bevatten, mijn favoriete dierennamen in het Nederlands op dit moment”, vertelt ze lachend. “Ik hoop dat het publiek een miniatuur krijgt van deze licht sarcastische, licht tot nadenken stemmende en speelse gedachtestroom die ik had, maar waarschijnlijk komen er bij sommige mensen ook andere gedachten en gevoelens naar boven. Ik heb ontdekt dat als ik met mensen in het publiek praat, ze vaak dingen in het stuk opmerken waar ik nooit aan had gedacht. Dat zijn fantastische momenten! Ik vind het geweldig om de indrukken van het publiek te horen. Ze kunnen zeer inspirerend zijn en laten me vaak nadenken over mijn eigen muziek.”
Het muzikale cadeau van Virág Anna Virág klinkt tijdens het uitverkochte concert Beethoven 5 op vrijdagavond 22 november.
